حضور «وحشی» در بخش رسمی جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو TIFF

مقدمه

TIFF فقط یک جشنواره نمایش فیلم نیست؛ یک تجربه شهری و فرهنگی بزرگ است که خیابان‌های مرکز تورنتو را به صحنه‌ای زنده تبدیل می‌کند: از سالن‌های تاریخی مثل Roy Thomson Hall و Royal Alexandra تا TIFF Bell Lightbox که خانه دائمی فرهنگ سینماست. برای جامعه ایرانی تورنتو، TIFF فرصتی برای دیدن تازه‌ترین آثار بین‌المللی، گفت‌وگو با فیلم‌سازان و کشف استعدادهای نو از ایران و جهان است.

تاریخچه TIFF: از «فستیوالِ فستیوال‌ها» تا موتور اسکار

ریشه‌های TIFF به سال ۱۹۷۶ برمی‌گردد، زمانی که بیل مارشال، هنک فان‌درکُلک و دَستی کول جشنواره‌ای با نام Festival of Festivals راه انداختند؛ ایده‌شان ساده بود: «بهترینِ جشنواره‌های دنیا را یک‌جا به تورنتو بیاوریم». همان سال نخست، جشنواره با استقبال ۳۵هزار نفری روبه‌رو شد و ظرف دو دهه، قدم‌به‌قدم از یک رویداد محلی به یک مقصد جهانی بدل شد. در ۱۹۹۴، نام «فستیوالِ فستیوال‌ها» کنار گذاشته شد و عنوان رسمی «جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو (TIFF)» بر پیشانی آن نشست. همزمان، زیرساخت دائمی جشنواره — Lightbox — در قلب مرکز شهر شکل گرفت تا نمایش‌های سالانه، برنامه‌های آموزشی و آرشیو فیلم را میزبانی کند.

دهه به دهه، TIFF نقشش را از «نمایش آثار منتخب» به «پلتفرمی برای شروع فصل جوایز» تغییر داد. امروز، خبرنگاران، خریداران، توزیع‌کنندگان و تماشاگران عادی در کنار هم در صف‌های طولانی می‌نشینند تا نخستین واکنش‌ها به فیلم‌هایی را ببینند که خیلی زود سر از نامزدی‌های اسکار در می‌آورند. این همذات‌پنداری کم‌نظیر بین «تماشاگر عمومی» و «سیاست‌گذاری صنعت» است که TIFF را خاص می‌کند.

چرا TIFF مهم است؟ (جایگاه جهانی و جایزه انتخاب مردم)

شاخص‌ترین نماد اهمیت TIFF، جایزه انتخاب مردم است؛ جایزه‌ای که نه هیأت‌داوران، بلکه تماشاگران به آن رأی می‌دهند. این جایزه در دهه‌های اخیر به یکی از پیش‌بینی‌کننده‌های قدرتمند جوایز اسکار تبدیل شده است. برندگان و مدعیان همیشگی اسکار اغلب از اینجا عبور کرده‌اند: Slumdog Millionaire (۲۰۰۸)، The King’s Speech (۲۰۱۰)، 12 Years a Slave (۲۰۱۳)، Room (۲۰۱۵)، La La Land (۲۰۱۶)، Green Book (۲۰۱۸)، Jojo Rabbit (۲۰۱۹)، Belfast (۲۰۲۱)، The Fabelmans (۲۰۲۲)، American Fiction (۲۰۲۳) و The Life of Chuck (۲۰۲۴).

برای مخاطب فارسی‌زبان، این یعنی فیلم‌هایی که در TIFF می‌بینید، به احتمال زیاد در ماه‌های بعد سروصدای زیادی به پا می‌کنند و در پلتفرم‌ها و اکران‌های عمومی هم حرف خواهند داشت.

حضور سینمای ایران در TIFF

سینمای ایران سال‌هاست در TIFF دیده می‌شود؛ از موج‌های نو در دهه ۱۳۷۰/۹۰ میلادی تا فیلم‌سازان معاصر. آثار جعفر پناهی از دایره (۲۰۰۰)، طلای سرخ (۲۰۰۳)، آفساید (۲۰۰۶) تا تاکسی (۲۰۱۵) در تورنتو نمایش داشته‌اند و هر بار با استقبال و بحث‌های جدی همراه شده‌اند. در سال‌های اخیر، اصغر فرهادی نیز با قهرمان (A Hero, 2021) در TIFF دیده شد و توجه منتقدان بین‌المللی را به خود جلب کرد.

در TIFF 2025، خبر مهم برای مخاطبان ایرانی بازگشت پناهی با فیلم It Was Just an Accident در بخش ارائه‌های ویژه (Special Presentations) و همچنین تقدیر او در «Tribute Awards» جشنواره است. اگر به دیدن سینمای ایران علاقه‌مندید، هنگام انتشار برنامه رسمی، فیلتر کشور «Iran» را در وب‌سایت جشنواره فعال کنید تا فهرست کامل آثار ایرانی را ببینید.

سریال ایرانی «وحشی» در بخش Primetime TIFF 2025

«وحشی» (The Savage) یک مینی‌سریال ایرانی به نویسندگی و کارگردانی هومن سیدی است که در بخش Primetime جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۲۵ به نمایش در می‌آید. این سریال ۸ قسمتی در ژانر درام-جنایی، با بازی جواد عزتی و نگار جواهریان، یکی از مهم‌ترین حضورهای ایرانی امسال در TIFF به‌شمار می‌رود.

خلاصه داستان: داستان کارگری است که پس از وقوع یک تراژدی، درگیر مبارزه‌ای با مراجع قانونی و ساختار قدرت می‌شود؛ روایتی پرتنش و اجتماعی که سبک شخصی سیدی را با موضوعات جهانی پیوند می‌زند.

زمان و محل نمایش‌ها

🎟️ نمایش اول تنها برای اهالی صنعت و رسانه است؛ برای تماشاگران عمومی، دو سانس ۱۲ و ۱۳ سپتامبر قابل خریداری‌اند.

نکته: نمایش اول ویژه‌ی مطبوعات و اهالی صنعت است، اما دو نمایش بعدی برای عموم قابل خریداری است. پیشنهاد می‌شود بلیت‌های ۱۲ و ۱۳ سپتامبر را سریع‌تر رزرو کنید چون معمولاً آثار ایرانی خیلی زود سولد می‌شوند.

TIFF 2025: تاریخ‌ها، تقویم فروش و شمار فیلم‌ها

تاریخ برگزاری: ۴ تا ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۵ (پنجشنبه تا یکشنبه). امسال پنجاهمین سالگرد جشنواره است و برنامه‌ی کامل «Official Selection» منتشر شده؛ در مجموع حدود ۲۹۱ فیلم در بخش‌های مختلف نمایش داده می‌شوند.

فروش بلیت: فروش تکی برای اعضا از حوالی ۱۵ اوت شروع می‌شود و فروش عمومی از ۲۵ اوت. اگر عضو نیستید، می‌توانید برای دسترسی زودتر عضو سطح پایه شوید.

قیمت بلیت‌ها، انواع آن و پاس‌های اقتصادی

قیمت‌ها بر اساس نوع سانس و سالن متغیرند اما برای راهنمایی، امسال ساختار کلی به این شکل است (همه قیمت‌ها معمولاً شامل مالیات HST و کارمزد هستند):

• Regular Screenings: شروع از حدود ۲۹ دلار
• Regular Rush (صف لحظه آخری): حدود ۲۷ دلار
• Premium / Red Carpet: شروع از حدود ۴۳ دلار
• Premium Rush: حدود ۴۷ دلار
• Festival Rush Pass: پاس اقتصادی برای دسترسی به صف‌های راش — نسخه زیر ۲۵ سال حدود ۳۹ دلار و نسخه ۲۵ سال به بالا حدود ۸۰ دلار

نکته: اگر دانشجو هستید یا بودجه محدود دارید، پاس‌های راش و بلیت‌های Rush بهترین نسبت ارزش به قیمت را دارند. برای سانس‌های پرطرفدار، ۴۵–۶۰ دقیقه زودتر در صف باشید.

محل برگزاری و سالن‌ها

قلب جشنواره در Entertainment District است و سالن‌های کلیدی شامل TIFF Bell Lightbox (کینگ و جان)، Roy Thomson Hall، Visa Screening Room @ Princess of Wales Theatre، Scotiabank Theatre Toronto، Royal Alexandra Theatre و فضاهای روباز در David Pecaut Square هستند. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به Lightbox، St. Andrew (خط ۱) است.

چگونه بلیت بخریم؟ (قدم‌به‌قدم + ترفندها)

1. حساب کاربری بسازید: در وب‌سایت TIFF و Ticketmaster اکانت داشته باشید تا در زمان باز شدن فروش، سریع عمل کنید.
2. عضویت اختیاری اما مفید: عضویت سطح پایه دسترسی زودتر به فروش و بعضی مزایای بسته‌ای می‌دهد.
3. فهرست کوتاه بسازید: با فیلتر کشور/ژانر/بخش (برای آثار ایرانی «Iran») لیستی از گزینه‌های اصلی + دو جایگزین تهیه کنید.
4. به‌موقع برسید: صندلی‌ها رزروشده‌اند؛ ۳۰–۴۵ دقیقه زودتر به سالن بروید. اگر ۱۵ دقیقه مانده به شروع نرسید، ممکن است صندلی شما برای راش آزاد شود.
5. اگر سولد شد: گزینه «Available» را مدام چک کنید یا به صف Rush بروید.

تجربه رایگان: Festival Street و Fan Zones

در آخر هفته افتتاحیه، بخشی از King St. West (بین Peter و University) به Festival Street تبدیل می‌شود: موسیقی، غرفه‌ها، اجراها و فضای شادِ خیابانی. برای تماشای ورود ستاره‌ها به فرش قرمز هم Fan Zones در برابر سالن‌هایی مانند Princess of Wales، Royal Alexandra و Roy Thomson Hall برپا می‌شوند (رایگان اما ظرفیت‌دار — برخی بازه‌ها با دریافت تیکت صفرریالی کنترل می‌شوند).

حمل‌ونقل، بستن خیابان‌ها و دسترسی

• مترو: ایستگاه St. Andrew نزدیک‌ترین گزینه به Lightbox است.
• خیابان‌گردان 504 King: در برخی روزهای آغازین ممکن است مسیر موقتاً تغییر کند؛ سپس توقف King @ John برقرار است.
• مسدودی‌ها: در روزهای ۴ تا ۸ سپتامبر، بخش‌هایی از King، جان، سیمکو، ویدمر و پرل بسته یا محدود به ترافیک محلی می‌شوند؛ با TTC بیایید.
• امنیت: چکِ کیف در بعضی سالن‌ها انجام می‌شود؛ کیف‌های بزرگ محدودیت دارند.

فیلم‌های مشهوری که در TIFF درخشیدند

فهرست زیر نمونه‌ای از آثاری است که در TIFF خبرساز شدند و بعدها در فصل جوایز خوش درخشیدند (بسیاری برندگان یا نامزدهای اسکار):

• Chariots of Fire (۱۹۸۱)
• Slumdog Millionaire (۲۰۰۸)
• The King’s Speech (۲۰۱۰)
• Silver Linings Playbook (۲۰۱۲)
• 12 Years a Slave (۲۰۱۳)
• The Imitation Game (۲۰۱۴)
• Room (۲۰۱۵)
• La La Land (۲۰۱۶)
• Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (۲۰۱۷)
• Green Book (۲۰۱۸)
• Jojo Rabbit (۲۰۱۹)
• Nomadland (۲۰۲۰)
• Belfast (۲۰۲۱)
• The Fabelmans (۲۰۲۲)
• American Fiction (۲۰۲۳)
• The Life of Chuck (۲۰۲۴)

نکات کاربردی برای تازه‌واردها و دانشجویان

• بودجه‌ات را مدیریت کن: Rush و پاس‌های راش بهترین گزینه‌های اقتصادی‌اند.
• فهرست جایگزین داشته باش: برای هر فیلم محبوب دو گزینه‌ی پشتیبان انتخاب کن.
• زود برس: حتی با صندلی رزروشده، ورود زودهنگام استرس را کم می‌کند و فرصت خوبی برای Q&A می‌دهد.
• تجربه رایگان: اگر بلیت نگرفتی، Festival Street و Fan Zones را از دست نده.
• سبک و آماده: کوله‌ی کوچک، بطری آب (برای بیرون سالن)، و شارژر همراه داشته باش.

جشنواره‌های مهم دیگر در کانادا

• VIFF – ونکوور: اوایل اکتبر؛ برنامه‌ای قوی از سینمای جهان و گفتگوهای تخصصی.
• CIFF – کلگری: اواخر سپتامبر؛ ترکیب آثار بین‌المللی و کانادایی.
• FNC – مونترآل: اکتبر؛ تمرکز بر آثار خلاق و آوانگارد.
• OIAF – اتاوا (انیمیشن): اواخر سپتامبر؛ مهم‌ترین رویداد انیمیشن منطقه.
• AIFF – هالیفکس: میانه سپتامبر؛ vitrine سینمای آتلانتیک کانادا.
• WFF – ویسلر: اوایل دسامبر؛ جشنواره زمستانی با حال‌وهوای کوهستان.

سوالات پرتکرار

• فرق Regular و Premium چیست؟ پریمیوم معمولاً فرش قرمز، حضور عوامل و سالن‌های بزرگ‌تر دارد؛ Regular اقتصادی‌تر است.
• بدون بلیت هم می‌شود تجربه داشت؟ بله؛ Festival Street و Fan Zones رایگان‌اند. صف‌های Rush نیز شانس ورود لحظه آخری می‌دهند.
• آیا بلیت‌ها قابل بازپرداخت‌اند؟ عموماً غیرقابل‌استرداد و غیرقابل‌تعویض برای سانس‌های دیگرند؛ قوانین هر سانس را بررسی کنید.

جمع‌بندی

TIFF پلی است میان فرهنگ‌ها، جایی که تماشاگر عادی کنار منتقد، پخش‌کننده و فیلم‌ساز می‌نشیند و در پایان هر سانس با رأی‌دادن، آینده فصل جوایز را شکل می‌دهد. برای جامعه ایرانی کانادا، این رویداد فرصتی برای تجربه‌ی سینمای روز دنیا، دیدن آثار ایرانی و ایجاد ارتباطات تازه است. اگر امسال اولین تجربه‌ات با TIFF است، با چند سانس برنامه را شروع کن، از خیابان جشنواره لذت ببر و بگذار انرژی این شهر تو را با خودش ببرد.